Znakowanie żywności jest kluczowym elementem, który wpływa na codzienne wybory konsumentów w Polsce. Jego celem jest nie tylko informowanie o składnikach i wartości odżywczej produktów, ale także zapewnienie bezpieczeństwa i spełnienie określonych norm prawnych. W dobie coraz większej świadomości zdrowotnej i rosnącego zainteresowania ekologiczną żywnością, zrozumienie przepisów i regulacji związanych ze znakowaniem produktów spożywczych staje się nieodzowne.
W tym poradniku przyjrzymy się bliżej aktualnym przepisom, poruszymy istotne zmiany oraz wyjaśnimy, na co warto zwracać uwagę podczas zakupów. Zapraszamy do lektury!
Znaczenie prawidłowego znakowania żywności
Prawidłowe znakowanie żywności jest niezwykle istotne, ponieważ umożliwia konsumentom świadome i bezpieczne zakupy. Dzięki precyzyjnym etykietom konsumenci mogą szybko zidentyfikować składniki, alergeny, pochodzenie produktu oraz jego wartość odżywczą.
Klarowne i zgodne z przepisami znakowanie odgrywa kluczową rolę w budowaniu zaufania do producentów i zapewnieniu ochrony zdrowia konsumenta. Bezpieczeństwo żywności jest istotną kwestią, którą należy dopilnować.
Podstawowe przepisy dotyczące znakowania żywności
Najważniejsze akty prawne
W Polsce zasady znakowania żywności regulowane są przez kilka kluczowych aktów prawnych. Najważniejsze z nich to:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności – to podstawowy dokument określający wymagania dotyczące etykietowania żywności w całej Unii Europejskiej.
- Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia – krajowy akt prawny, który uzupełnia przepisy unijne, regulując szczegółowe kwestie związane z produkcją i obrotem żywnością w Polsce.
- Rozporządzenia Ministra Zdrowia – szereg rozporządzeń, które szczegółowo określają, jakie informacje muszą znaleźć się na opakowaniach różnych typów produktów spożywczych, w tym wytyczne dotyczące znakowania alergenów czy wartości odżywczej.
- Kodeks Praktyk Handlowych – dokument odnosi się do zasad uczciwych praktyk handlowych, w tym do promowania transparentności i rzetelności w znakowaniu żywności.
Rozumienie i przestrzeganie tych aktów prawnych jest kluczowe zarówno dla producentów, jak i konsumentów, aby zapewnić bezpieczeństwo i przejrzystość na rynku spożywczym.
Organy nadzorujące znakowanie żywności
Znakowanie żywności w Polsce podlega nadzorowi różnych instytucji, które mają za zadanie zapewnienie przestrzegania przepisów oraz ochronę konsumentów. Głównymi organami nadzorującymi są:
- Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) – odpowiedzialny za monitorowanie bezpieczeństwa żywności i egzekwowanie przepisów dotyczących jej znakowania.
- Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) – zajmuje się kontrolą jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, w tym zgodności etykietowania z wymogami prawnymi.
- Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) – dba o prawa konsumentów, kontrolując, czy informacje na etykietach nie są wprowadzające w błąd.
- Państwowa Inspekcja Sanitarna (SANEPID) – nadzoruje przestrzeganie przepisów zdrowotnych, w tym tych dotyczących znakowania żywności.
Te instytucje współpracują ze sobą, aby zapewnić, że produkty na rynku spełniają określone standardy i są bezpieczne dla konsumentów.
Kluczowe elementy znakowania żywności
- Nazwa produktu – Powinna być jednoznaczna i zgodna z rzeczywistą naturą artykułu spożywczego.
- Składniki – Wszystkie składniki muszą być wymienione w porządku malejącym według ich masy w chwili użycia.
- Alergeny – Muszą być wyróżnione w wykazie składników, aby ułatwić ich identyfikację.
- Wartość odżywcza – Obowiązkowe jest podanie tabeli wartości odżywczej, która zawiera informacje o wartościach energetycznych, tłuszczu, nasyconych kwasach tłuszczowych, węglowodanach, cukrach, białku i soli na 100g/100ml produktu.
- Data ważności – Obejmuje datę minimalnej trwałości „najlepiej spożyć przed” lub termin przydatności do spożycia „należy spożyć do”.
- Warunki przechowywania i użycia – Informacje o odpowiednich warunkach przechowywania, aby zapewnić bezpieczeństwo i jakość produktu.
- Kraj pochodzenia lub miejsce pochodzenia – Zwłaszcza w przypadku produktów, gdzie brak tych informacji mógłby wprowadzać konsumentów w błąd.
- Instrukcje użytkowania – Instrukcje muszą być jasne i zrozumiałe, zwłaszcza jeśli brak takich instrukcji mógłby uniemożliwić właściwe korzystanie z produktu.
Te elementy zapewniają, że konsumenci mogą dokonywać świadomych wyborów i bezpiecznie korzystać z produktów spożywczych.
Specjalne oznaczenia i certyfikaty
Specjalne oznaczenia i certyfikaty na etykietach żywności pomagają konsumentom w identyfikacji produktów spełniających określone standardy jakościowe i ekologiczne. Do najważniejszych należą Certyfikat ekologiczny (EU Organic), Chroniona Nazwa Pochodzenia (CHNP), Chronione Oznaczenie Geograficzne (CHOG) oraz Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (GTS). Oznaczenia te potwierdzają, że produkt spełnia określone kryteria i jest regularnie kontrolowany przez odpowiednie instytucje.
Najnowsze zmiany w przepisach
- Rozszerzone wymagania dotyczące alergenów – Nowe przepisy nakazują wyróżniać alergeny w składnikach jeszcze bardziej widocznie.
- Zaktualizowane wartości odżywcze – Wprowadzenie obowiązku aktualizacji tabeli wartości odżywczej co najmniej raz do roku.
- QR kody na etykietach – Możliwość umieszczania kodów QR z dodatkowymi informacjami o produkcie.
- Oznaczenie wolne od GMO – Nowe wytyczne dotyczące znakowania produktów niezawierających genetycznie modyfikowanych organizmów.
- Zmiany w oznaczeniach ekologicznych – Nowe symbole i rygorystyczne wymagania dla certyfikatów ekologicznych.
- Minimalizacja odpadów opakowaniowych – Wprowadzenie zaleceń dotyczących ekologicznych materiałów opakowaniowych.
Jeśli chcesz być na bieżąco w zakresie odpowiedniego znakowania żywności, zapoznaj się z ofertą szkoleń na stronie deway.pl/prawidlowe-znakowanie-zywnosci-szkolenie.
